Lissabon: deel 1

Nu het jaar ten einde loopt, is het weer tijd voor een terugblik op de reizen die ik dit jaar gemaakt heb. Aan het begin van het jaar had ik nog geen idee waar ik naartoe zou gaan; gelukkig kreeg ik al snel ideeën. Laat ik beginnen met een verslag van mijn reis naar Lissabon in april.

zondag 13 april: heenreis

Na een voorspoedige vlucht van bijna drie uur langs de westkust van Europa kom ik in Lissabon aan. Tijdens het dalen zie ik de lange Vasco da Gama-brug over de Taag. Het vliegveld komt wat chaotisch over; de ruimte bij de bagagebanden is krap en het duurt even voor de bagage arriveert. De metro is vlakbij. Met een navegante-kaart kan ik reizen met de metro, tram en plaatselijke trein. De stoelen in de metro lijken met kurk bekleed.

Ik stap uit bij een brede weg aan de oostkant van het centrum tegen de wijk Alfama aan, waar veel huizen bekleed met tegeltjes staan. De buurt oogt wat sjofel. Enkele zijstraten verder, die overigens zeer steil waren, staat mijn hotel, klein en gastvrij, met ruimte om zelf te koken. Van de receptioniste kreeg ik een glas mimosa als welkom. Ze gaf me meteen een kaart van Lissabon met tips. Ik ging nog even naar buiten om eten te kopen; merkbaar goedkoper dan bij ons. Morgen maar eens zien in wat voor plaats ik terecht ben gekomen.

maandag 14 april: Alfama, São Jorge, Baixa, Chiado.

Uitzicht op Lissabon vanaf de Miradouro
da Senhora do Monte (eigen foto)

's Ochtends uitgebreid ontbeten in het hotel; de kok maakte een broodje met ei en ik kreeg ook nog yoghurt met fruit erbij. Daarna op pad. Ik ga op zoek naar de Miradouro da Senhora do Monte, het hoogste uitkijkpunt van Lissabon. Het is niet ver lopen, maar de route bevat veel steile straten en enorm lange trappen. Ook langs deze trappen bevinden zich woningen... ik vraag mij af hoe deze bewoners hun spullen verhuizen. Enkele trappen verder klim ik boven de daken van de meeste huizen uit. De Miradouro bevindt zich naast een kapel. Je ziet inderdaad de hele stad. Heuvels vol met huizen in gele en roze pastelkleuren en vele kerken. Links de heuvel met het kasteel van São Jorge. In de verte stroomt de Taag en zie ik de rode brug. Ik rust even uit en daal daarna weer enkele trappen af.

Ik wandel door de smalle straten van de oude wijk Alfama, die de aardbeving van 1755 grotendeels overleefd heeft. Ook hier veel pastelkleuren en betegelde gevels. De wijk heeft een oude, volkse uitstraling zoals je die in Napels zou verwachten, al is het echte rauwe er wel vanaf. Veel kleine winkeltjes en eethuisjes waar je voor een tientje een hele maaltijd kunt krijgen.

Een pauw op het kasteel van São Jorge
(eigen foto)

Eerst bezoek ik het kasteel van São Jorge. De straten rondom de kasteelheuvel zijn een doolhof, en het is een hele zoektocht naar de ingang. Zo rond half elf staat er al een grote rij. Gelukkig heb ik reeds vooraf een kaartje gekocht en kan ik om de rij heen naar de poortjes om deze te scannen. Het kasteel is in feite een ruïne waarbinnen niet heel veel bewaard is gebleven; je kunt er over de muren heen wandelen en een museumpje bezoeken. Op de muren wappert de Portugese vlag. Ook hier een mooi uitzicht over Lissabon. Ik hoor vreemde geluiden in de binnenplaats die van pauwen afkomstig blijken te zijn. De mannetjes pronken met hun staarten.

Ik pauzeer bij een eettentje aan de rand van Alfama, tegenover het roze Fado-museum, en vervolg mijn weg langs de Taag richting het Praça do Comércio. Bij het uitzichtpunt Miradouro de Santa Luzia bloeien de beroemde paarse bloemen nog niet. Eerst nog langs de oude kathedraal, de Sé de Lisboa, waar ook Sint-Vincent ligt. Bijzonder dat deze kerk nog bewaard is gebleven. Eenmaal buiten regent het plots flink; ook hier zitten we aan de Atlantische kust. Even schuilen maar. Langs de betegelde gevels valt het Casa dos Picos op, dat piramidevormige tegels als gevelbekleding heeft. Wanneer ik bij het Praça do Comércio aankom regent het opnieuw flink. Over de Taag zie ik laaghangende bewolking en mist. Het grote plein, omringd door pastelgele gebouwen met zuilengalerijen vol winkeltjes, is vrijwel leeg. Ik kom er later wel weer terug als het droger is.

Ik wandel langs de zuilengalerij onder de bekende klokpoort de Rua Augusta in. Dit is de wijk Baixa de Lisboa, ontworpen door de markies de Pombal bij de herbouw van de stad na de grote aardbeving van 1755. Een raster van straten met veel winkeltjes. Bij de bakkerijk Mandragei haal ik een paar Pasteis de Nata. Deze warme gebakjes zijn krokant en gevuld met een custard-achtig goedje. Lekker voor een keertje, al zijn de pasteis kleiner dan ik dacht en lijkt me de vulling wat veel in verhouding tot de korst. Aan de rand van Baixa zie ik de opmerkelijke lift van Santa Justa, ontworpen door Eiffel. Hiermee kun je naar de hogere wijken toe. Deze sla ik voor nu over, want het is er aan de drukke kant. Een paar steile straten verder kom ik ook in de hoge wijk Chiado. Hier bezoek ik het Museu Arqueológico do Carmo, waar vroeger het klooster van de Karmelieten zat. Na de aardbeving van 1755 verloor het gebouw zijn dak, maar de vele bogen zijn blijven staan. Een bijzondere aanblik. Binnen zijn enkele ruimtes gevuld met archeologische vondsten.

Het karmelietenklooster (Carmo)
(eigen foto)

Verderop ligt het stationsplein Rossio, belegd met een golvend mozaïek. Ik zie een voetbalwinkel met een levensechte Ronaldo voor het raam. Helaas is hij er zelf niet. In een visrestaurant ernaast kruipen de kreeften langs de etalage. Ik ga nog langs de jezuïetenkerk, de Igreja de São Roque, sober van buiten en uitbundig van binnen. Uit luidsprekers klinkt gezang. Even zitten, want ik heb vandaag wel genoeg gewandeld over alle steile heuvels en trappen! Weer terug langs Rossio richting de Dominicaanse kerk. Op het pleintje voor de kerk staat een herinneringsplaat ter gedachtenis aan de grootschalige moord op de joden van Lissabon in 1506. De Dominicaanse kerk (Igreja de São Domingos de Lisboa) is halverwege de twintigste eeuw uitgebrand. De zwartgeblakerde pilaren met het naderhand aangebrachte sobere, rode stucwerk geven de kerk een heftige uitstraling.

Het zonnetje breekt toch door en ik besluit het Praça do Comercio nogmaals te bezoeken; de pastelgele gebouwen komen nu veel beter tot hun recht. Daarna weer terug naar het hotel om te koken.

wordt vervolgd